جایگاه ابراهیم
خواسته سنگی است که می‌گویند حضرت ابراهیم تشریفات مشهد هنگام مرمت کعبه، پایین پای خویش گذاشته تا دستش به نصیب بالای دیوار رسد. به نقلی، این سنگ قبل از اسلام درون کعبه بود؛ اما زمانی آیه «وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقامِ إِبْنحوهِیمَ مُصَلًّی» نازل شد، به فرمان رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) آن را از کعبه خارج آورده در تشریفات مشهد پیرامون کعبه نهادند.
حجر اسماعیل
حِجْرِ اسماعیل؛ فضای میان کعبه و دیواری نیم‌دایره را گویند که از یال شمالی کعبه (رکن عراقی) تا یال غربی آن (رکن شامی) امتداد دارد. اسم دیگر آن حطیم میباشد و بعضی نیز آن را حظیره خوانده‌اند. بعداز آنکه حضرت ابراهیم (علیه السلام) و هاجر و فرزند شیرخوارشان اسماعیل به وادی مکه رسیدند، با ارشادوراهنمایی جبرئیل در موضع کنونی حجر مستقر شدند. آنگاه هاجر و اسماعیل، همراه با گوسفندانشان، در همین جای و در سایبانی که با چوب درخت ساختند، سکونت گزیدند. هاجر و اسماعیل هر دو بعداز وفات در همین جای دفن شدند. حجر اسماعیل از فرصت قبل از اسلام گزینه احترام و تقدیس بود. فرستاده اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نیز، پس از بعثت، در حجر اسماعیل می‌گردهمایی و خلال عبادت و قرائت قرآن، به سؤالات عموم جواب می بخشید. به نظر دارای اسم و رسم فقهای امامی، به استناد روایات دارای اعتبار، حجر اسماعیل جزء کعبه وجود ندارد.
حطیم
حد فاصل در بین رکن حجرالاسود و درِ کعبه را حطیم گویند و در احادیث آمده که شایسته ترین جای در مسجدالحرام میباشد. ادله اسم‌گذاری آن به حطیم این میباشد که عموم در آن جمع میگردند و به یکدیگر فشار میاورند.
زمزم
چاه آبی‌رنگ در قسمت شرقی مسجدالحرام میباشد که آن را بئر زمزم، چاه اسماعیل، حفیرة عبدالمطلب، شفاء سُقم، عافیه، مَیمونه، طُعم، بَرکة و بَرّة میخوانند. چاه در حوالی جایگاه ابراهیم و نزدیک به هجده متری کعبه و در زیرزمین قراردارد.
جایگاه ابراهیم
خواسته سنگی است که می‌گویند حضرت ابراهیم تشریفات مشهد هنگام مرمت کعبه، پایین پای خویش گذاشته تا دستش به نصیب بالای دیوار رسد. به نقلی، این سنگ قبل از اسلام درون کعبه بود؛ اما زمانی آیه «وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقامِ إِبْنحوهِیمَ مُصَلًّی» نازل شد، به فرمان رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) آن را از کعبه خارج آورده در تشریفات مشهد پیرامون کعبه نهادند.
حجر اسماعیل
حِجْرِ اسماعیل؛ فضای میان کعبه و دیواری نیم‌دایره را گویند که از یال شمالی کعبه (رکن عراقی) تا یال غربی آن (رکن شامی) امتداد دارد. اسم دیگر آن حطیم میباشد و بعضی نیز آن را حظیره خوانده‌اند. بعداز آنکه حضرت ابراهیم (علیه السلام) و هاجر و فرزند شیرخوارشان اسماعیل به وادی مکه رسیدند، با ارشادوراهنمایی جبرئیل در موضع کنونی حجر مستقر شدند. آنگاه هاجر و اسماعیل، همراه با گوسفندانشان، در همین جای و در سایبانی که با چوب درخت ساختند، سکونت گزیدند. هاجر و اسماعیل هر دو بعداز وفات در همین جای دفن شدند. حجر اسماعیل از فرصت قبل از اسلام گزینه احترام و تقدیس بود. فرستاده اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نیز، پس از بعثت، در حجر اسماعیل می‌گردهمایی و خلال عبادت و قرائت قرآن، به سؤالات عموم جواب می بخشید. به نظر دارای اسم و رسم فقهای امامی، به استناد روایات دارای اعتبار، حجر اسماعیل جزء کعبه وجود ندارد.
حطیم
حد فاصل در بین رکن حجرالاسود و درِ کعبه را حطیم گویند و در احادیث آمده که شایسته ترین جای در مسجدالحرام میباشد. ادله اسم‌گذاری آن به حطیم این میباشد که عموم در آن جمع میگردند و به یکدیگر فشار میاورند.
زمزم
چاه آبی‌رنگ در قسمت شرقی مسجدالحرام میباشد که آن را بئر زمزم، چاه اسماعیل، حفیرة عبدالمطلب، شفاء سُقم، عافیه، مَیمونه، طُعم، بَرکة و بَرّة میخوانند. چاه در حوالی جایگاه ابراهیم و نزدیک به هجده متری کعبه و در زیرزمین قراردارد.
تزیینات در شبستان مسجد